Boterwaag op de Heuvel
Boter speelt een belangrijke rol bij de start van de industrialisatie in Oss. Al vanaf de achttiende eeuw staat Oss bekend als boterstad. Er wordt veel boter verhandeld die gemaakt wordt door de boeren uit de omgeving. In 1768 krijgt Oss toestemming van de rijksoverheid om een boterwaag op te richten.
Maten, munten en gewichten
Als je boter bij deze waag koopt, weet je zeker dat je goede kwaliteit boter én de juiste hoeveelheid krijgt. Dat is handig en betrouwbaar, omdat er op dat moment allerlei verschillende maten, munten en gewichten door elkaar worden gebruikt.
Boterwaag op de Heuvel
De Heuvel is van oudsher het handelscentrum …
Boter speelt een belangrijke rol bij de start van de industrialisatie in Oss. Al vanaf de achttiende eeuw staat Oss bekend als boterstad. Er wordt veel boter verhandeld die gemaakt wordt door de boeren uit de omgeving. In 1768 krijgt Oss toestemming van de rijksoverheid om een boterwaag op te richten.
Maten, munten en gewichten
Als je boter bij deze waag koopt, weet je zeker dat je goede kwaliteit boter én de juiste hoeveelheid krijgt. Dat is handig en betrouwbaar, omdat er op dat moment allerlei verschillende maten, munten en gewichten door elkaar worden gebruikt.
Boterwaag op de Heuvel
De Heuvel is van oudsher het handelscentrum van het Maasland: een hooggelegen droge plek met daaromheen vruchtbare weidegronden. De boterwaag komt dan ook logischerwijs op de Heuvel te staan, waar al eeuwenlang de markt in Oss wordt gehouden. In het gebouw zit niet alleen een weegruimte. Het gemeentebestuur zetelt op de bovenverdieping en de veldwachter heeft hier zijn bureau en een paar cellen. Alle boeren uit de omgeving zijn verplicht om hun boter bij de boterwaag te laten wegen en verhandelen. Ook mogen er in de dorpen in de omgeving geen botermarkten meer gehouden worden.
Handelaren worden fabrikanten
Dit monopolie is in de achttiende en negentiende eeuw voor veel handelaren een belangrijke reden om zich in Oss te vestigen, waaronder de gebroeders Jurgens uit Limburg en Simon van den Bergh uit Geffen. Zij legden zich beiden toe op de boterhandel en vormden later ook allebei hun handelsonderneming om in een margarinefabriek. Ze ontwikkelden zich tot wereldspelers in de levensmiddelenindustrie. Van den Bergh en Jurgens zijn oprichters van de hedendaagse multinational Unilever.
Afgebroken
De boterwaag werd in 1921 afgebroken. Op de plek waar eens boter werd verhandeld staat nu een ijssalon.
Deze locatie maakt onderdeel uit van de stadswandeling over de roerige periode rond de bende van Oss.
Bron: Stadsarchief Oss
